Σχολιάζοντας στην εκπομπή «Εκκλησία και κόσμος» το θέμα, που ήγειρε ο επικεφαλής του ρωσικού ΥΠΕΞ, ο πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων (ΤΕΕΣ) του Πατριαρχείου Μόσχας μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας πρότεινε να εξετασθούν οι καρποί της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ: «Πολύ συχνά, δυστυχώς, στην αμερικανική πολιτική εφαρμόζεται η γνωστή αρχή “διαίρει και βασίλευε”, δηλαδή ποντάρουν στη διαίρεση του λαού, στην εμβάθυνση της σύγκρουσης. Το βλέπουμε αυτό και στη Μέση Ανατολή και στην Ουκρανία. Και, βεβαίως, η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία ως δύναμη η οποία από τη φύση της καλείται να συσπειρώνει τους ανθρώπους, μεταξύ άλλων και ανθρώπους σε διαφορετικές χώρες, η οποία καλείται να ενώνει τους ανθρώπους και όχι να διχάζει, αποτελεί για τις Ηνωμένες Πολιτείες, είτε το θέλουμε, είτε όχι, έναν γεωπολιτικό αντίπαλο. Επομένως, στις ΗΠΑ υπάρχει η γνώμη ότι για να αποδυναμωθεί η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία πρέπει να διαμελισθεί».
Κατά την άποψη του Σεβασμιωτάτου κ. Ιλαρίωνα, ακριβώς αυτή την παραγγελία υλοποίησε με την εισπήδησή του στην Ουκρανία ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος. «Υλοποίησε πλήρως αυτή την παραγγελία. Σήμερα η ουκρανική κοινωνία είναι διχασμένη όχι μόνον με το κριτήριο της γλώσσας, όχι μόνον για λόγους πολιτικού προσανατολισμού, αλλά και για θρησκευτικούς λόγους», διαπίστωσε ο πρόεδρος του ΤΕΕΣ και συνέχισε: «Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος υποσχέθηκε να θεραπεύσει το σχίσμα, αλλά σημειώθηκε εμβάθυνσή του, υποσχέθηκε να ενώσει τους ορθοδόξους χριστιανούς, αλλά αντί της ενώσεως προέκυψε περαιτέρω διχασμός και πόλωση».
Ως γνώμονα έχοντας την αρχή «διαίρει και βασίλευε» είναι αδύνατο να πετύχει κανείς ούτε ένωση, αλλά ούτε και συσπείρωση, τόνισε ο ιεράρχης. «Η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία σε όλο τον μετασοβιετικό χώρο διαδραματίζει συσπειρωτικό ρόλο», υπενθύμισε και συνέχισε: «Ακόμη και στην περίπτωση, όπου μεταξύ των κρατών προκύπτουν συγκρούσεις, η Εκκλησία εξακολουθεί να ενώνει τους ανθρώπους, να γιατί είναι αγκάθι στο μάτι εκείνων των πολιτικών, οι οποίοι εφαρμόζουν την αρχή “διαίρει και βασίλευε”».
Αναφερόμενος στο πώς η Εκκλησία αντιδρά στις ενέργειες, που στοχεύουν εναντίον της, ο μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνας επεσήμανε: «Αντιδρά έτσι όπως αντιδρούσε πάντοτε: δηλαδή συνεχίζει να επιτελεί τη σωτηριώδη αποστολή της, να κομίζει τον λόγο του Κυρίου Ιησού Χριστού στον κόσμο, συνεχίζει να ενώνει τους ανθρώπους, τους υπενθυμίζει την αγάπη, την πίστη και το ότι είναι αδύνατο να οικοδομήσεις σταθερή κοινωνική ειρήνη επί του διχασμού και το κυριότερο, τους υπενθυμίζει ότι εκτός των υλικών αξιών στη ζωή του ανθρώπου υπάρχουν και οι πνευματικές αξίες. Αποκαλύπτει σε κάθε άνθρωπο εκείνη τη διάσταση της ζωής, η οποία αποκαλύπτεται μόνον χάριν της επικοινωνίας του ανθρώπου με τον Θεό».