Η «Ημέρα της Ελληνικής Γλώσσας» στο Λονδίνο
Ενδιαφέρουσα και συγκινητική εκδήλωση πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 19 Φεβρουαρίου για τον εορτασμό της “Ημέρας της Ελληνικής Γλώσσας“, στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Καθεδρικού Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου στο Wood Green του Βορείου Λονδίνου.
Στην εκδήλωση απηύθυναν χαιρετισμούς ο Επίτροπος Προεδρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, κ. Φώτης Φωτίου, ο Υφυπουργός Εξωτερικών της Ελληνικής Δημοκρατίας, Αρμόδιος για θέματα Αποδήμου Ελληνισμού, κ. Ανδρέας Κατσανιώτης και ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Κλαυδιουπόλεως κ. Ιάκωβος, ο οποίος εκπροσώπησε τον Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο Θυατείρων και Μεγάλης Βρετανίας κ. Νικήτα.
Επίσης παρευρέθηκαν ο Πρέσβης της Ελλάδος στο Ηνωμένο Βασίλειο, κ. Ιωάννης Ραπτάκης, ο Ύπατος Αρμοστής της Κυπριακής Δημοκρατίας στο Η.Β. κ. Ανδρέας Κακουρής, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κολωνείας κ. Αθανάσιος, ο Γενικός Πρόξενος της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Θεόδωρος Γκότσης, ο Διευθύνων το Προξενικό Γραφείο της Ελληνικής Πρεσβείας, κ. Χρήστος Γούλας, ο Πρόεδρος της Εθνικής Κυπριακής Ομοσπονδίας κ. Χρήστος Καραολής, κληρικοί, δημοσιογράφοι καθώς και άλλοι ομογενειακοί παράγοντες και εκλεκτοί προσκεκλημένοι.
Μετά τις ομιλίες ακολούθησε απαγγελία ποιημάτων από μαθητές παροικιακών σχολείων, τραγούδια και παραδοσιακοί χοροί.
Χαιρετισμός του Θεοφιλεστάτου Επισκόπου Κλαυδιουπόλεως κ. Ιακώβου:
Εξοχώτατε κ. Υφυπουργέ,
Εξοχώτατε κ. Επίτροπε,
Σεβαστοί Πατέρες,
Εντιμότατοι Άρχοντες,
Ελλόγιμοι Εκπαιδευτικοί,
Αξιότιμοι προσκεκλημένοι,
Χαιρετίζω την σημαντική αυτή εκδήλωση, την αφιερωμένη στην αθάνατη Ελληνική Γλώσσα μας, και αισθάνομαι μεγάλη χαρά που μας δίνεται η ευκαιρία να προβάλλουμε και να εορτάσουμε, μέσα στο πλαίσιο της παρούσας συνάντησης, το πολιτιστικό και λογοτεχνικό αυτό αριστούργημα του Ελληνικού Πνεύματος, με την πολυχιλιόχρονη ιστορία και τη διαχρονική προσφορά της Γλώσσας μας στον οικουμενικό πολιτισμό.
Σας μεταφέρω τις εγκάρδιες πατρικές ευχές και την Αρχιεπισκοπική ευλογία του Σεβασμιωτάτου Αρχιεπισκόπου και Ποιμενάρχου μας κ. Νικήτα, ο οποίος λόγω σοβαρών ανειλημμένων υποχρεώσεων δεν μπόρεσε να παρευρεθεί προσωπικά και να είναι σήμερα μαζί μας. Ο Σεβασμιώτατος, μου ανέθεσε να μεταφέρω προς τους παρευρισκομένους την αγάπη που τρέφει προς όλους, καθώς και τον σεβασμό και την αφοσίωσή του στα θέματα που αφορούν την Ελληνική Γλώσσα, την Παιδεία και τον Πολιτισμό μας.
Ιδιαίτερη τιμή περιποιεί στην σημαντική αυτή εκδήλωση η παρουσία και συμμετοχή των Εξοχωτάτων εκπροσώπων της Ελληνικής και Κυπριακής Δημοκρατίας, του κ. Υφυπουργού Εξωτερικών της Ελλάδος – Αρμοδίου για τον Απόδημο Ελληνισμό κ. Ανδρέα Κατσανιώτη και του Επιτρόπου Προεδρίας της Κυπριακής Δημοκρατίας, για Ανθρωπιστικά Θέματα και Θέματα Αποδήμων, κ. Φωτίου Φωτίου.
Οι Εξοχώτατοι προσκεκλημένοι μας, μεταφέρουν σήμερα εδώ τον παλμό και τον δυναμισμό της Μεγάλης και της Μικρής Πατρίδας, της Ελλάδας και της Κύπρου. Της Ελλάδας, που ως γνήσια μητέρα του πολιτισμού, μας έχει κληροδοτήσει την αθάνατη και αξεπέραστη Ελληνική Γλώσσα. Της Κύπρου δε, που μας έχει προσφέρει ένα ακραιφνώς αυθεντικό τμήμα της Ελληνικής Ιστορίας και του διαχρονικού Ελληνικού Πνεύματος, και βέβαια μας έχει καταστήσει κληρονόμους της αυθεντικής αναπνοής του Κυπριακού Πολιτισμού, που είναι φυσικά η Κυπριακή Διάλεκτος.
Η σημερινή εκδήλωση πραγματοποιείται φυσικά μέσα στο πλαίσιο του φετινού εορτασμού της Διεθνούς Ημέρας της αθάνατης Ελληνικής Γλώσσας μας, που τιμάται κάθε χρόνο στις 9 Φεβρουαρίου.
Η Γλώσσα αυτή ομιλείται, διδάσκεται και μελετάται σε παγκόσμιο επίπεδο από πολλά εκατομμύρια ανθρώπους. Είναι μια γλώσσα στην οποία μίλησαν για πρώτη φορά το Θέατρο και η Ποίηση, τα Μαθηματικά και η Ιατρική, η Ρητορική και η Πολιτική, το Δίκαιο και η Ηθική.
Θα λέγαμε πως είναι Γλώσσα εργαλείο, ή Γλώσσα εργαστήρι, που χαρακτηρίζεται από υπέρτατο κάλλος, από λεπτότητα, από θαυμαστή πληρότητα, αλλά και από δυναμισμό και εξωστρέφεια. Είναι, επίσης, κοινά παραδεκτό πως έχει κυριολεκτικά εμπλουτίσει τις περισσότερες γλώσσες του πλανήτη και την καθημερινότητα της διεθνούς επικοινωνίας.
Συγκεκριμένα στην Αγγλική παρατηρούμε σαφώς τα ποσοστά επιρροής της Ελληνικής, τα οποία έχουν ως εξής:
Καθομιλουμένη: 25,7 % ελληνικοί όροι
Επιστημονική και Τεχνική ορολογία: 44,6 %
Ιατρική ορολογία (με πάνω από 41.000 ελληνικές λέξεις): 69,0 %
Ονοματολογία ζώων (με πάνω από 195.000 ελληνικά ονόματα): 57,9 %
Αναφέρεται δε, χαρακτηριστικά, πως «Στην Ελληνική υπάρχει ένας ίλιγγος λέξεων, διότι μόνον αυτή εξερεύνησε, κατέγραψε και ανέλυσε τις ενδότατες διαδικασίες της ομιλίας και της γλώσσης, όσο καμία άλλη γλώσσα».
Η αξία της Ελληνικής Γλώσσας αποδεικνύεται κυρίως από δύο στοιχεία: τη διαχρονικότητά της και την επίδρασή της εσωτερικά (στον Ελληνικό Πολιτισμό) και εξωτερικά (δηλαδή σε άλλες κουλτούρες και γλώσσες, όπως την Αγγλική).
Αναφορικά με τη διαχρονικότητα της Γλώσσας μας, αξίζει να αναφέρουμε πως έχουμε και ομιλούμε την ίδια γλώσσα από τον Όμηρο (που χάνεται στα βάθη των αιώνων) μέχρι σήμερα.
Η Γλώσσα μας αυτή απέκτησε, στο διάβα των αιώνων, ηθική και ιερότητα.
Όσον αφορά την ηθική της διάσταση, αξίζει να θυμηθούμε τον υπέροχο λόγο της Αντιγόνης του Σοφοκλή (441 π.Χ.):
«Οὒτοι συνέχθειν, ἀλλά συμφιλεῖν ἔφυν»
«Δε γεννήθηκα για να μισώ, αλλά για ν’ αγαπώ»
Ιερότητα απέκτησε η Ελληνική Γλώσσα όταν αξιοποιήθηκε από την Αγία Γραφή και τον Λόγο του Θεού.
Η Παλαιά Διαθήκη μεταφράσθηκε από τους Εβραίους στα ελληνικά. Αυτή η μετάφραση θεωρείται πρωτότυπο κείμενο και πραγματοποιήθηκε από 72 Εβραίους διανοούμενους στην Αλεξάνδρεια κατά τον 3ο αι. π.Χ.
Η Καινή Διαθήκη γράφτηκε πρωτοτύπως στην Κοινή Ελληνιστική ή Αλεξανδρινή διάλεκτο. Έτσι η Γλώσσα μας κατέστη η έκφραση της αγάπης και της χριστιανικής πίστης.
Στη γλώσσα της Καινής Διαθήκης αποθησαυρίζονται 1900 νέες λέξεις, υπέροχα γλωσσικά διαμάντια, που πηγάζουν από το περίφημο και ανεπανάληπτο γλωσσικό εργαστήρι της Αλεξανδρινής Κοινής και φυσικά από το πνευματικό θησαυροφυλάκιο της νέας θρησκευτικής πνοής, αυτής που έφερε στον κόσμο και στην ανθρωπότητα η χριστιανική πίστη.
Ανάμεσα σε αυτές τις νέες λέξεις βρίσκουμε βασικούς όρους της χριστιανικής Θεολογίας και της παγκόσμιας Ηθικής, όπως τις λέξεις: Αγάπη, Θεοδίδακτος, Νουθεσία, πρωτοκαθεδρία, καρδιογνώστης, θριαμβεύω και τόσες άλλες.
Στη Βυζαντινή διάλεκτο, που διαμορφώθηκε στην ιστορική πορεία, συντάχθηκαν οι ευχές, οι προσευχές και οι ύμνοι της Εκκλησίας μας.
Στη σύγχρονη εποχή η εξαίσια Γλώσσα μας προσέφερε στο Γένος των Ελλήνων δύο Νόμπελ Λογοτεχνίας, με τη βράβευση των άξιων ποιητών μας, του διπλωμάτη και λάτρη της ιστορίας Γιώργου Σεφέρη και του Αιγαιοπελαγίτη ποιητή της ελληνικής ψυχής Οδυσσέα Ελύτη, που έγραψε χαρακτηριστικά πως: «Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου».
Στο σημείο αυτό, αξίζει θεωρώ να κάνουμε μια έστω επιγραμματική αναφορά σε ένα σπουδαιότατο φορέα επεξεργασίας της Ελληνικής Γλώσσας, που είναι το Ελληνικό Παροικιακό Σχολείο της Ομογένειάς μας, το οποίο αποτελεί πάντα ένα γνήσιο εργαστήρι γλώσσας, σκέψης και πολιτισμού.
Τα Παροικιακά Σχολεία στον Απόδημο Ελληνισμό έχουν τεράστια προσφορά. Διατηρούν τη γλώσσα, αναπτύσσουν διανθρώπινες σχέσεις και καλλιεργούν πολιτισμό. Διδάσκουν τη Γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμά μας, σηματοδοτούν την πορεία των απόδημων ελληνόπουλων, προσφέρουν ζωντάνια και χαρές, τροφοδοτώντας την Ομογένεια με ελληνόφρονα στελέχη, ενώ την ίδια ώρα συνδράμουν τους νέους μας να πραγματώσουν τα όνειρά τους στις τοπικές κοινωνίες όπου εγκαταβιούν, μέσα από τις εξετάσεις που παρέχουν σε επίπεδο G.C.S.E. και A’ Level’s.
Θα ήθελα να μου επιτρέψετε να ολοκληρώσω τον χαιρετισμό αυτό με μια σύντομη αναφορά στη μυστική μουσικότητα της Ελληνικής Γλώσσας μας.
Η εληνική φωνή κατά την αρχαιότητα ονομαζόταν «αυδή». Η λέξη αυτή δεν είναι τυχαία, προέρχεται από το ρήμα «άδω» που σημαίνει τραγουδώ.
Όπως γράφει και ο μεγάλος ποιητής μας και ακαδημαϊκός Νικηφόρος Βρεττάκος:
«Όταν κάποτε φύγω από τούτο το φώς θα ελιχθώ προς τα πάνω, όπως ένα ποταμάκι που μουρμουρίζει. Κι αν τυχόν κάπου ανάμεσα στους γαλάζιους διαδρόμους συναντήσω αγγέλους, θα τους μιλήσω Ελληνικά, επειδή δεν ξέρουνε γλώσσες. Μιλάνε μεταξύ τους με μουσική».
Καλή επιτυχία στην εκδήλωση και καλή δύναμη σε όλους μας, με στόχο την πλουσιότερη δυνατή καρποφορία στις ευγενικές προσπάθειες για συντήρηση, καλλιέργεια και διαρκή αναβάθμιση της πολύτιμης Ελληνικής Γλώσσας μας.
+ ο Κλαυδιουπόλεως Ιάκωβος
Λονδίνο
Φεβρουάριος 2022
