Η πανήγυρις του Ι. Ναού Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στο Καστελόριζο
Ὁ Ναός μοιράζεται τό βοτσαλωτό προαύλειο μέ τήν Σαντραπεία ἀστική Σχολή (τό σημερινό Δημοτικό Σχολεῖο), γεγονός χαρακτηριστικό, πού φανερώνει τόν καθοριστικό ρόλο τῆς Ἐκκλησίας στήν Παιδεία τῶν τότε ὑποδούλων Δωδεκανησίων.
Μέ τήν δέουσα ἐκκλησιαστική τάξη καί τήν λαμπρότητα τῆς Πασχαλίου περιόδου ἑορτάστηκε καί ἐφέτος 20ῆ καί 21η Μαΐου 2024 ἐν πληθούσῃ Ἐκκλησίᾳ στό ἀκριτικό Καστελλόριζο ἡ ἱερά μνήμη τῶν πολιούχων του Ἁγίων, Θεοστέπτων Βασιλέων καί Ἰσαποστόλων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης. Οἱ λατρευτικές ἐκδηλώσεις εἶχαν ὡς ἐπίκεντρο τόν ἐπ’ ὀνόματι τῶν Ἁγίων τιμώμενο καί πανηγυρίζοντα, παμμεγέθη Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Νησιοῦ.
Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας κ. Χρυσόστομος, προκειμένου νά προστῇ τῶν λατρευτικῶν Συνάξεων τῆς Πανηγύρεως, μετέβη ἀπό ἐχθές Δευτέρα 20ῇ Μαΐου στό ἀκριτικό νησί συνοδευόμενος ἀπό τούς ἐκ Σύμης Πρεσβυτέρους π. Γεώργιο Χατζηχρυσάφη καί π. Γεώργιο Κακακιό καί τόν ἐκ Ρόδου Πρωτοψάλτη κ. Παναγιώτη Μανουσάκη ὁ ὁποῖος διηκόνησε μελιρρύτως τό ἱ. Ἀναλόγιο λαμπρύνων ἔτι περισσότερο τήν Πανήγυρη.
Τό ἀπόγευμα ὁ Σεβασμιώτατος χοροστάτησε κατά τόν Μέγα Πανηγυρικό Ἑσπερινό στόν πανηγυρίζοντα Μητροπολιτικό Ναό τῶν Ἁγίων, συμπαραστατούμενος ἀπό τόν Ἐφημέριο καί Ἀρχιερατικό Ἐπίτροπο τῆς Νήσου, Ἀρχιμανδρίτη π. Νικόδημο Σκλέπα καί τούς προαναφερομένους κληρικούς.
Σήμερα, κυριώνυμος ἡμέρα τῆς ἑορτῆς, ὁ Σεβ. Ποιμενάρχης μας χοροστάτησε στόν Ὄρθρο καί τέλεσε τήν Θ. Λειτουργία συλλειτουργῶν μετά τῶν προαναφερομένων κληρικῶν. Μετά τήν ἀπόλυση ἔλαβε χώρα ἡ λιτάνευση τῆς Ἱ. ἐφεστίου Εἰκόνος τῶν πολιούχων Ἁγίων στούς γραφικούς δρομίσκους καί τό «κορδόνι», ὅπως ὀνομάζεται στήν ντοπιολαλιά, ἡ προκυμαία τοῦ πανέμορφου νεοκλασσικοῦ οἰκισμοῦ, πρός εὐλογία καί ἐπιστηριγμό τῶν ἀκριτῶν κατοίκων καί τῶν εὐλαβῶν προσκυνητῶν.
Τέλος, ὁ Σεβασμιώτατος κήρυξε τόν θεῖο λόγο, ἀναφερόμενος στήν ζωή καί τό τεράστιο ἔργο τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, ὁ ὁποῖος διακρίθηκε ὄχι μόνο σέ ἔργα πολιτικῆς καί διοικητικῆς συνέσεως, στρατιωτικῆς δεξιοτεχνίας, φρονήσεως καί ἀνδρείας, ἀλλά καί σέ ἔργα πραγματικά μεγάλα, στερεώσεως τοῦ μέχρι τότε διωκομένου Χριστιανισμοῦ καί ἐνισχύσεως τῆς Ἐκκλησίας.
Παρέστησαν οἱ τοπικές Ἀρχές μέ ἐπικεφαλῆς τόν Δήμαρχο Μεγίστης κ. Νικόλαο Ἀσβέστη, ὁ Βουλευτής Δωδεκανήσου κ. Βασίλειος Ὑψηλάντης, καθώς καί οἱ ἐκπρόσωποι τῆς Δ.Α.Ν Καστελλορίζου, τῆς Ἀστυνομίας καί τοῦ Λιμενικοῦ, οἱ ἐκπαιδευτικοί τῆς Α/βάθμιας καί Β/βάθμιας ἐκπαιδεύσεως μαζί μέ τούς μαθητές, πού προπορεύονταν τῆς Ἱερᾶς Πομπῆς, κρατώντας μέ τιμή καί καμάρι τήν Γαλανόλευκη.
Περί τῆς ἀνεγέρσεως τοῦ Πανηγυρίζοντος Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ ἡ τοπική παράδοση διασώζει ὅτι αὐτή τό πρῶτον ἔγινε κατά τό πέρασμα τῆς Ἁγίας Ἑλένης ἀπό τό νησί. Ἡ Ἁγία κατά τήν ἱεραποδημία της στούς Ἁγίους Τόπους γιά τήν ἀνεύρεση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, περιῆλθε ὅλες τίς χῶρες τῆς Ἀνατολικῆς αὐτοκρατορίας, κτίζοντας Ναούς τοῦ Θεοῦ καί στολίζοντάς τους μέ λαμπρά κειμήλια. Τήν περίοδο αὐτή λέγεται πώς σταμάτησε γιά λίγο μέ τόν αὐτοκρατορικό της δρόμωνα στό Καστελλόριζο. Ἐδῶ οἱ εὐσεβεῖς κάτοικοι τήν ὑποδέχτηκαν ζεστά καί φιλόξενα καί ἐκείνη γιά νά τούς στηρίξει στήν χριστιανική πίστη πού ἤδη εἶχαν διδαχθεῖ καί ἐστερνιστεῖ ἀπό τούς Ἁγίους Ἀποστόλους κατά τίς περιοδείες τους στήν Μικρά Ἀσία, οἰκοδόμησε στό νησί μεγαλοπρεπή παλαιοχριστιανική Βασιλική.
Στά ἐρείπια αὐτά πιστεύεται πώς οἰκοδομήθηκε ὁ σημερινός μεγαλοπρεπής καλλιμάρμαρος Ναός ἐπ’ ὀνόματι τῶν Ἁγίων. Τό σημερινό οἰκοδόμημα ἀκολουθεῖ τό ρυθμό τῆς τρίκλιτης σταυροφορικῆς ἤ σταυροθολιακῆς Βασιλικῆς, τά κλίτη τῆς ὁποίας διαχωρίζουν κιονοστοιχίες μέ ἐντυπωσιακές μονολιθικές κολώνες πορφυροῦ γρανίτη, προερχόμενες ἀπό τά Πάταρα τῆς Λυκίας. Ἀποτελεῖ τόν μεγαλύτερο Ναό αὐτοῦ τοῦ εἴδους στά Δωδεκάνησα, διαθέτει ὀκτώ σταυροθόλια, κτίστηκε τό ἔτος 1835 ὑπό τήν ἐπίβλεψη τοῦ Νικολάου Κ. Πρωτομάστορα καί κόστισε 300.000 γρόσια. Τό Καστελλόριζο πολυπληθές τότε, βρισκόταν στό ἀπόγειο τῆς οἰκονομικῆς καί πολιτιστικῆς του ἀναπτύξεως, ἑνωμένο ὀργανικά μέ τόν ἀκμάζοντα Ἑλληνισμό τῆς εὑρύτερης περιοχῆς τῆς Λυκίας τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί μάλιστα ἦταν ἕδρα Ἐπισκοπῆς, ὑπαγομένης στήν ἐκεῖ Μητρόπολη Πισιδίας. Ὁ Ναός μοιράζεται τό βοτσαλωτό προαύλειο μέ τήν Σαντραπεία ἀστική Σχολή (τό σημερινό Δημοτικό Σχολεῖο), γεγονός χαρακτηριστικό, πού φανερώνει τόν καθοριστικό ρόλο τῆς Ἐκκλησίας στήν Παιδεία τῶν τότε ὑποδούλων Δωδεκανησίων.
