Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας»
Ο πιστός άνθρωπος συχνά αισθάνεται την ανάγκη να αποσύρεται και να ζητεί την περισυλλογή, ιδιαίτερα όταν τον απασχολούν προβλήματα και χρειάζεται να λάβει αποφάσεις. Ο Κύριος ανέβηκε σε ένα βουνό για να προσευχηϑεί: «Καί απολύσας τους όχλους, ανέβη εις το όρος κατ’ ιδίαν προσεύξασθαι» (Ματθαίου ιδ΄, 23). Εκεί στη μοναξιά προσευχήϑηκε ως τη βαϑιά νύχτα. Έτσι μάς δίδαξε με το παράδειγμά Του πώς να επιζητούμε την περισυλλογή. Ο Ιησούς, μόνος Του ή με τους Αποστόλους, αποσυρόταν σε ένα έρημο τόπο για να προσευχηθεί.
Η περισυλλογή είναι το κατώφλι μιας νέας ζωής, είναι η αναζωογόνηση των πνευματικών δυνάμεών μας καί δεν πρέπει να θεωρείται χρόνος χαμένος. Είναι αντίκρισμα του εαυτού μας και ο καθρέπτης της ψυχής μας. Είναι ευκαιρία για να εξετάσουμε τα σφάλματά μας και με αναγεννημένες δυνάμεις να ξαναρχίσουμε τον αγώνα της ζωής και να συνεχίζουμε. Ο Κύριος παράγγειλε στους Μαθητές Του: «Δεύρο εις έρημον τόπον» (Μάρκου στ΄, 31).
Ο Ίδιος «ανέβη εις το όρος» (Ματθαίου ιδ΄, 23) μετά το θαύμα του πολλαπλασιασμού των πέντε άρτων και των δύο ιχθύων, παρόλο που όλοι θα ήθελαν να μείνουν κοντά Του, να τον βλέπουν να θαυματουργεί και να Τον ακούνε να διδάσκει με θεία καί σοφά λόγια. Εκείνος, που προγνώριζε το θείο θέλημα του Πατρός Του κατά την θεία Οικονομία και το θείο σχέδιο Αυτού, δεν ήθελε να δημιουργείται θόρυβος γύρω από το πρόσωπό Του, και «ηνάγκασε» τους Μαθητές Του, να μπουν στο πλοίο και να περάσουν στην απέναντι όχθη, ωσότου διαλυθούν τα πλήθη. Απ᾽ εκεί ανέβηκε μόνος Του σε ένα βουνό και προσευχήθηκε έως αργά τη νύχτα. Την περισυλλογή αυτή του Ιησού και την αγάπη Του για την περισυλλογή και τη σιωπή θα πρέπει να μελετούμε και εμείς και να παραδειγματιζόμαστε πράττοντας το ίδιο. Είναι μία κατάσταση που αβίαστα επιζητεί η ψυχή του κάθε ανθρώπου, και ειδικότερα του πιστού της Εκκλησίας μας.
Ο Κύριός μας πρώτος με τα θεία λόγια Του και το παράδειγμά Του μάς δίδαξε πως είναι ανάγκη να οδηγούμεθα σε περισυλλογή συχνά. Δεν αρκέστηκε να περάσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής Του στην αφάνεια και στη σιωπή, αλλά και πριν αρχίσει το δημόσιο βίο Του θέλησε για σαράντα μέρες να αποτραβηχθεί στην έρημο και να μείνει μόνος Του. Κατά τα τρία τελευταία χρόνια της επίγειας ζωής Του, που ήταν χρόνια εντατικής δράσεως, με προτροπές, κηρύγματα και συνομιλίες με πάσχοντες, κάθε τόσο αποσυρόταν σε κάποιο λόφο, σε κάποια ακροθαλασσιά, σε κάποιο κήπο κι εκεί βυθιζόταν και αφιερωνόταν στην προσευχή. «Εγένετο δε εν ταίς ημέραις ταύταις, εξήλθεν εις το όρος προσεύξασθαι, και ην διανυκτερεύων εν τη προσευχή του Θεού» (Λουκά στ’, 12). Μετά την προσευχή αυτή, οδηγείται σε μία σημαντική απόφασή Του και καλεί τους δώδεκα Αποστόλους, όπου καί τους ονοματοδοτεί. Άλλοτε προσκαλεί τους μαθητές Του να πάνε μαζί Του σε ένα ερημικό μέρος καί εκεί να αναπαυθούν και να προσευχηθούν: «Δεύτε υμείς αυτοί κατ᾽ ιδίαν εις έρημον τόπον καί αναπαύσασθε ολίγον» (Μάρκου στ΄, 31).
Άλλοτε συνέβηκε να περάσει ολόκληρη την νύχτα στην απομόνωση και την προσευχή. «Καί ην διανυκτερεύων εν τη προσευχή του Θεού» (Λουκά στ΄, 12). Αναφέρουν ο ευαγγελιστής Λουκάς και ο ευαγγελιστής Ματθαίος: «Οψίας δέ γενομένης μόνος ήν εκεί» (Ματθαίου ιδ΄, 23). Είχε βραδιάσει για καλά και ακόμα ήταν μόνος Του. Από τους πρώτους αιώνες βλέπουμε πως όλοι οι άνθρωποι με άγια και αποτελεσματική δράση, που φλογίζονταν από την αγάπη του Θεού δεν έπαυαν να ζητούν την περισυλλογή για ν’ ασκηθούν στα τελειότερα και να παρακολουθήσουν καλύτερα τον εαυτό τους, καθώς καί δεν έπαυσαν να συνιστούν στους άλλους την ανάγκη αυτής.
Εκτός τούτου, υπήρχαν άνθρωποι προς θεραπεία, όπως τυφλοί, που για να θεραπεύσει ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός πρέπει να τους απομακρύνει από τους άλλους και να τους οδηγήσει στην ερημιά. «Επιβαλλόμενος της χειρός του τυφλού εξήνεγκεν αυτόν έξω της κώμης» (Μάρκου η΄, 23). Ο Ίδιος μάς καλεί με την εντολή Του: «Δεύρο εις έρημον τόπον». Έλα, μάς λέγει μαζί μου να αναπαυθείς από τις καθημερινές ασχολίες σου και την θορυβώδη ζωή. Άφησε τα πάντα και θα βρεις τα πάντα σε μένα, γιατί Εγώ, μάς λέγει, είμαι «τα πάντα εν πάσι» (Πρός Κολοσσαείς γ΄, 11). Το εξηγεί υπέροχα ο άγιος Χρυσόστομος: «Εγώ είμαι πατέρας, εγώ αδελφός, εγώ νυμφίος, εγώ οικία, εγώ τροφή, εγώ ένδυμα, εγώ ρίζα, εγώ θεμέλιο, κάθε τι το οποίο θέλεις, εγώ. Εγώ και θα σε υπηρετήσω. Εγώ είμαι καί φίλος, και μέλος του σώματος και κεφαλή καί αδελφός, καί αδελφή καί μητέρα, όλα εγώ. Όλα γιά μένα είσαι συ καί αδελφός καί συγκληρονόμος και φίλος και μέλος του σώματος. Τι περισσότερο θέλεις;» (Ε.Π.Ε. τ. 12, σ. 34).
Άς επιβάλλουμε, λοιπόν, σιωπή στα πάθη μας καί θ᾽ ακούσουμε τη δική μας φωνή, που θα μας υποδείξει τα σφάλματά μας, θα μας βοηθήσει να βρούμε τις ελλείψεις μας καί γενναιόδωρα θα μάς χορηγήσει τη χάρη Του για να ξαναρχίσουμε τον καθημερινό αγώνα, πιο συστηματικά, πιο αποτελεσματικά, πιο αξιόμισθα.
