Βεροίας Παντελεήμων: Η ολοκλήρωση του σταδίου της νηστείας αποτελεί νίκη κατά του πονηρού

Στην ομιλία του ο Σεβασμιώτατος τόνισε:

«Παράσχου καί ἡμῖν, Ἀγαθέ, … τόν δρόμον τῆς νηστείας ἐκτε­λέ­σαι … τάς κεφαλάς τῶν ἀοράτων δρα­κόντων συνθλᾶσαι».

Πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία μᾶς κάλεσε νά ἀποδυ­θοῦμε σέ ἕναν ἀγώνα πνευματικό, σέ ἕναν ἀγώνα μετανοίας καί κα­θάρσεως, σέ ἕναν ἀγώνα προετοι­μα­σίας γιά νά συμμετάσχουμε καί νά ζήσουμε καί ἐμεῖς τό Πάθος καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας.

Ἕνα ἀπό τά βασικά ἀγωνίσματα αὐτοῦ τοῦ πνευματικοῦ ἀγῶνος εἶναι ἡ νηστεία. Γιά τήν Ἐκκλησία μας, ὅπως πολλές φορές ἔχουμε πεῖ, ἡ νηστεία πού καλούμεθα νά κάνουμε δέν εἶναι μόνο νηστεία ὑλική ἀλλά καί νηστεία πνευμα­τική. Δέν εἶναι δηλαδή μόνο νηστεία τροφῶν ἀλλά καί παθῶν. Καί αὐτό γιατί γιά τήν Ἐκκλησία μας ἡ νηστεία δέν εἶναι μόνο σκο­πός, ἀλλά εἶναι καί μέσο. Δέν εἶναι μόνο μία μικρή θυσία πού κάνουμε γιά τόν Θεό ἀπέχοντας ἀπό κάποιες τροφές αὐτήν τήν περίοδο, ἀλλά καί ἡ βοήθεια πού μᾶς προσφέρει νά ἀσκηθοῦμε στήν ἐγκράτεια, νά ἐλέγξουμε τά πάθη καί τίς ἀδυνα­μίες μας, νά ἀποκρούσουμε τίς ἐπιθέσεις τῶν πειρασμῶν καί τῶν λογισμῶν καί νά ἀποφύγουμε τίς παγίδες τοῦ πονηροῦ.

Ὅμως ὁ πνευματικός ἀγώνας δέν εἶναι ἀγώνας χωρίς ἀντίπαλο. Τήν προσπάθειά μας ἀντιστρατεύεται ὁ ἀρχέκακος διάβολος καί ἐχθρός τῆς ψυχῆς καί τῆς σωτηρίας μας. Γι᾽ αὐτό καί δέν εἶναι οὔτε εὔκολη οὔτε ἄκοπη ἡ προσπάθεια πού κά­νουμε, ἀλλά καί οὔτε εἶναι ἐξα­σφα­λισμένη ἡ νίκη μας, διότι ὁ διάβολος χρησιμοποιεῖ κάθε μέσο καί κάθε τρόπο γιά νά μᾶς κάνει νά πέσουμε στήν παγίδα του, γιά νά ἐγκαταλείψουμε τόν ἀγώνα καί νά μήν ἐπιτύχουμε τόν σκοπό μας. Δέν πρέπει, ἄλλωστε, νά ξεχνοῦμε ὅτι οἱ ἀνθρώπινες δυνάμεις μας εἶναι πεπερασμένες, διότι ὁ ἀγώ­νας μας εἶναι «πρός τά πνευματικά τῆς πονηρίας», ὅπως λέγει ὁ πρω­τοκορυφαῖος ἀπόστολος Παῦλος. Γι᾽ αὐτό καί ἔχουμε ἀνάγκη τή βοή­θεια καί τή χάρη τοῦ Θεοῦ, γιά τήν ὁποία πρέπει νά τόν παρακα­λοῦμε καί τήν ὁποία πρέπει νά ἐπι­διώ­κου­με νά λαμβάνουμε μέ τά ἱερά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας μας, μέ τήν προσευχή καί μέ τή μελέτη τοῦ λόγου του.

Πόσο ἀνάγκη ἔχουμε τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ στόν ἀγώνα μας γίνεται ἐμφανές καί ἀπό τήν εὐχή πού σέ λίγο θά ἀκούσουμε. «Παράσχου καί ἡμῖν, Ἀγαθέ, … τόν δρόμον τῆς νη­στείας ἐκτε­λέ­σαι … τάς κεφαλάς τῶν ἀοράτων δρα­κόντων συνθλᾶ­σαι», θά πεῖ ὁ λειτουργός ἐκ μέρους ὅλων τῶν πιστῶν. Θά ζητήσουμε, δηλαδή ἀπό τόν Θεό, νά μᾶς βοη­θήσει νά ὁλοκληρώσουμε τό στά­διο τῆς νηστείας καί νά συν­τρί­ψου­με τά κεφάλια τῶν ἀο­ρά­των δρα­κόντων.

Ἡ ὁλοκλήρωση τοῦ σταδίου τῆς νηστείας ἀποτελεῖ νίκη κατά τοῦ πονηροῦ, διότι ἡ νηστεία εἶναι τό πιό ἰσχυρό μέσο πού ἔχουμε ἐνα­ντίον τοῦ διαβόλου. Μᾶς τήν συνέ­στησε ἄλλωστε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός ὡς τό μέσο μέ τό ὁποῖο μποροῦμε νά τόν ἀπομακρύνουμε ἀπό κοντά μας. «Τοῦτο τό γένος», μᾶς εἶπε, «ἐν οὐδενί δύ­να­ται ἐξελθεῖν εἰ μή ἐν προσευχῇ καί νηστείᾳ». Αὐτό τό γένος, δηλαδή τοῦ διαβό­λου, δέν μπορεῖ νά ἐκ­διωχθεῖ μέ τί­ποτε ἄλλο παρά μόνο μέ προ­σευχή καί νηστεία.

Ὁ πονηρός γνωρίζει βεβαίως τή δύναμη καί τή σημασία τῆς νη­στεί­ας στόν πνευματικό μας ἀγώνα καί γνωρίζει καί πόσο ἐπικίνδυνη εἶναι αὐτή γιά τόν ἴδιο. Γι᾽ αὐτό καί χρησιμοποιεῖ κάθε μέσο γιά νά μᾶς ἐμποδίσει νά τήν ἀκολουθή­σουμε. Τό ἔκανε ἀρχικά στούς πρω­το­πλά­στους. Τί ἔκανε; Τούς παρέ­συρε ὥστε νά παραβοῦν τή μία καί μο­να­­δική ἐντολή πού τούς εἶχε δώ­σει ὁ Θεός, τήν ἐντολή τῆς νη­στεί­ας ἀπό τόν καρπό τοῦ δένδρου τῆς γνώ­σεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ.

Δέν ἦταν δύσκολη ἡ ἐφαρμογή ἐκείνης τῆς νηστείας. Ὁ Ἀδάμ καί ἡ Εὔα ἀπολάμβαναν τά πάντα στόν παράδεισο. Δέν τούς ἔλειπε τίποτε. Δέν ὑπῆρχε κάτι πού θά μποροῦσαν νά ἐπιθυμήσουν. Τό μόνο πού τούς εἶχε ἀπαγορεύσει ὁ Θεός ἦταν ὁ καρ­πός ἑνός δένδρου. Εὔκολη νη­στεία, θά λέγαμε. Καί ὅμως ὁ διά­βολος κατόρθωσε νά τούς ἐξαπα­τή­σει. Κατόρθωσε νά τούς κάνει νά τήν παραβοῦν μέ τίς ὀλέθριες συνέ­πειες πού ὅλοι γνωρίζουμε, τήν ἔξωση ἀπό τόν παράδεισο ὄχι μόνο ἐκείνων ἀλλά καί ὁλοκλήρου τοῦ ἀνθρωπίνου γένους.

Ἄν σκεφθοῦμε αὐτή τήν πτώση, κατανοοῦμε, πιστεύω, ὅλοι καί τή σημασία τῆς νηστείας. Κατανοοῦμε πόση σημασία ἔχουν καί τά μικρά καί τά ἐλάχιστα, γιά τά ὁποῖα συ­χνά ἀδιαφοροῦμε, καί ἡ μικρή ἀκό­μη παρέκκλιση ἀπό τόν κανόνα καί τόν δρόμο τῆς νηστείας. Γι᾽ αὐτό καί θά πρέπει νά προσέχουμε πολύ, ἀλλά καί νά παρακαλοῦμε τόν Θεό νά μᾶς ἐνισχύει, ὥστε νά μήν πέ­σουμε στήν παγίδα τοῦ πονηροῦ ἀλλά νά βαδίσουμε τόν δρόμο τῆς νηστείας πού θά μᾶς βοηθήσει νά ἐπιτύχουμε τόν σκοπό μας, τήν κάθαρση δηλαδή τοῦ ἑαυτοῦ μας, γιά νά μπορέσουμε νά ζήσουμε καί τό Πάθος καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας.