Μια «Γαλιλαία» στη μητρόπολη Μεσογαίας – Συνέντευξη στην «Κιβωτό της Ορθοδοξίας»
Η μονάδα διαθέτει, μεταξύ πολλών άλλων, τμήματα νοσηλευτικής κατ’ οίκον, νοσηλευτικής ξενώνα, Ιατρικής, ψυχοκοινωνικής φροντίδας και πνευματικής φροντίδας, ενώ διαθέτει επίσης εξωτερικά ιατρεία, τομέα εθελοντών, ομάδα επιστημονικών συμβούλων, επιτροπή βιοηθικής και επιτροπή λοιμώξεων.
Συνέντευξη στον Βασίλη Βενιζέλο για την «Κιβωτό της Ορθοδοξίας»
Ένα σπουδαίο και πολύτιμο κοινωνικό, πνευματικό και υγειονομικό έργο επιτελεί η πρότυπη μονάδα ανακουφιστικής φροντίδας “Γαλιλαία”, οι εγκαταστάσεις της οποίας βρίσκονται στα Σπάτα της Αττικής και λειτουργούν υπό τη σκέπη και την ολόπλευρη στήριξη της Ιεράς Μητρόπολης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής. Με τον Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής, Νικόλαο, τον ιδρυτή και την ψυχή της “Γαλιλαίας”, δεν στάθηκε δυνατό να συναντηθούμε, καθώς ο Σεβασμιώτατος έλειπε σε υποχρεώσεις του στο εξωτερικό. Μιλήσαμε, όμως, με τη δεύτερη ψυχή της μονάδας, την αντιπρόεδρο και διευθύντρια της “Γαλιλαίας”, γυναικολόγο – ογκολόγο, Αλίκη Τσερκέζογλου. Η συζήτηση μαζί της ήταν καταπραϋντική και διαφωτιστική.
– Κυρία Τσερκέζογλου, θα ήθελα να μας πείτε, κατ’ αρχάς, πώς ιδρύεται η “Γαλιλαία” από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής, Νικόλαο.
– Ο Σεβασμιώτατος επιθυμούσε να φτιάξει κάτι το οποίο δεν υπήρχε και για το οποίο διαπίστωνε μία μεγάλη ανάγκη να υπάρξει. Δούλευε τότε μαζί του μία ομάδα ανθρώπων, οι οποίοι εργάζονταν στο ογκολογικό – αντικαρκινικό νοσοκομείο της Αθήνας “Άγιος Σάββας” και σε άλλα νοσοκομεία και είχαν εμπειρία ως νοσηλευτές, ως γιατροί, όπως εγώ για παράδειγμα, που δούλευα με αυτή την ομάδα. Έτσι, κάπως συζητιόταν αυτή η συγκεκριμένη ιδέα. Στη συνέχεια, ο Σεβασμιώτατος ξεκίνησε και πήγε να δει τέτοια Κέντρα, τα οποία λειτουργούσαν στο εξωτερικό. Πήγε στη Ρουμανία, στην Αγγλία, νομίζω πήγε και στην Πολωνία. Ξεκίνησαν, λοιπόν, να διεξάγονται κάποια μαθήματα. Από αυτά τα σεμινάρια ξεπήδησε μία ομάδα ανθρώπων, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, που είπαμε ότι έπρεπε να εκπαιδευτούν σχετικά. Με μία συμπαράσταση από τη Ρουμανία, είδαμε πως φτιάχνονται αυτά τα Κέντρα και, έτσι, δημιουργήθηκε η πρώτη ομάδα, καταρτίστηκε ο Οργανισμός, ο Σεβασμιώτατος Νικόλαος έδωσε το όνομα “Γαλιλαία” στη νέα μονάδα. Ο Σεβασμιώτατος ήθελε να δώσει την ελπίδα και τη χαρά μέσα σε έναν χώρο, ο οποίος μπορεί να έχει μαυρίλα και απελπισία. Ήθελε να δώσει πνευματικά την ελπίδα και κοινωνικά να δώσει τη βοήθεια και τη συμπαράσταση στους ασθενείς και τις οικογένειές τους.
– Πότε ξεκίνησε να λειτουργεί αυτή η νέα μονάδα;
Η “Γαλιλαία” ξεκίνησε να λειτουργεί την 1η Μαρτίου του 2010. Με μία ομάδα έξι ανθρώπων ξεκινήσαμε, τότε, την κατ’ οίκον φροντίδα, έτσι ώστε να δούμε και τις δυνάμεις μας και την ζήτηση που θα υπήρχε στον κόσμο. “Θέλει ο κόσμος μία τέτοια υπηρεσία;”, ήταν το ερώτημα που έπρεπε να απαντήσουμε. Τέτοιες υπηρεσίες ανακουφιστικής φροντίδας δεν είναι ανεπτυγμένες στην Ελλάδα, συνεπώς έπρεπε να δούμε εάν ο κόσμος ήθελε να υπάρχουν τέτοιες δομές. Και, ξέρετε, στην αρχή υπήρχε ο δισταγμός, γιατί όλοι γνωρίζουν τα στερεότυπα του νοσοκομείου. Ξεκινήσαμε, λοιπόν, την κατ’ οίκον φροντίδα και διαπιστώσαμε πολύ γρήγορα ότι αυτοί οι άνθρωποι είχαν ανάγκη την κοινωνικοποίηση. Έτσι, ξεκινήσαμε το Κέντρο Ημέρας το 2011. Το 2013 – 2015 ενταχθήκαμε σε ένα σχετικό πρόγραμμα ΕΣΠΑ και, έτσι, καταφέραμε να αναπτυχθεί η ομάδα και να είμαστε πια δεκαπέντε άνθρωποι σε αυτήν. Το 2018 δημιουργήθηκε ο ξενώνας, ο οποίος είναι ο πρώτος και ο μοναδικός στο είδος του, στην ανακουφιστική φροντίδα, στην Ελλάδα.
– Έλυσε προβλήματα ο νέος νόμος του υπουργείου Υγείας για την ανακουφιστική φροντίδα; Λειτούργησε θετικά αυτό το νομοθέτημα;
Θα σας πω. Ο νόμος είναι ένα πολύ σημαντικό γεγονός, καθώς πρέπει να υπάρχει στο θεσμικό οικοδόμημα της χώρας μας κι ένας νόμος για την ανακουφιστική φροντίδα. Θα πάρει πολύ καιρό, όμως, κάποιος να βασιστεί σε αυτόν τον νόμο για να αιτηθεί μίας άδειας για την ίδρυση και τη λειτουργία μίας μονάδας ανακουφιστικής φροντίδας. Αυτό θα πάρει καιρό. Κι αυτό γιατί χρειάζεται η έκδοση πολλών υπουργικών αποφάσεων, χρειάζεται να συμφωνήσουν πολλά υπουργεία μεταξύ τους, χρειάζεται να περάσει και από τον πρωθυπουργό, χρειάζεται, τέλος, και την έκδοση ενός προεδρικού διατάγματος. Εγώ πιστεύω ότι όλη η διαδικασία θα έχει ολοκληρωθεί σε μία πενταετία, εάν υπάρξει η καλή πρόθεση.
– Ποιες είναι οι ιδιαιτερότητες αυτών των ανθρώπων, οι οποίοι έχουν ανάγκη να λαμβάνουν ανακουφιστική φροντίδα;
Οι ιδιαιτερότητες αυτών των ανθρώπων. Κοιτάξτε, μπορεί να ταλαιπωρούνται από συνοσηρότητα, άρα μπορεί, πέρα από τη νόσο και την ανακουφιστική φροντίδα την οποία τους προσφέρουμε, αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να έχουν και συμπτώματα. Ταυτόχρονα αποκτούν επίσης κοινωνικά προβλήματα. Νοσεί ο πατέρας, χάνεται και το εισόδημα για την οικογένεια… Ή τα παιδιά πρέπει να αναλάβουν το ρόλο των γονέων, γιατί ορισμένες φορές αλλάζουν οι ρόλοι εντός της οικογένειας. Ψυχολογικά προβλήματα, όπως άγχος, αγωνία, “θα πεθάνω”, “πρέπει να προλάβω να κάνω μερικά πράγματα”, “τι γίνεται με τη θεραπεία” και άλλα πολλά. Υπαρξιακά προβλήματα: “Δηλαδή, τώρα εγώ πεθαίνω;”…
– Ο πόνος…
Ο πόνος είναι από τα κύρια οργανικά συμπτώματα. Η δύσπνοια. Ο πόνος. Η σύγχυση. Είναι αυτά τα πιο δύσκολα από τα συμπτώματα, τα οποία διαχειριζόμαστε. Είναι επαρκώς τεκμηριωμένο ότι χρειάζεται μία ομάδα, διεπιστημονική ομάδα, γιατί δεν είναι σε θέση μόνον ένας γιατρός να αντιμετωπίσει και να διαχειριστεί όλα αυτά τα προβλήματα. Ή μόνον ένας γιατρός και ένας νοσηλευτής… Χρειάζεται ομάδα. Ξέρετε, δεν είναι μόνον ο ασθενής. Ο ασθενής έχει και μία οικογένεια που πάσχει μαζί του. Χάνουν τη δουλειά τους. Πρέπει να είναι δίπλα τους. Να του κάνουν ενέσεις, να τον μεταφέρουν. Συνεπώς, πρέπει να δει κανείς ολιστικά τα προβλήματα του ασθενή και της οικογένειάς του. Όλα αυτά τα προβλήματα, που είπαμε.
– Υπάρχει αναμονή στη ζήτηση για υπηρεσίες ανακουφιστικής φροντίδας από τη δική σας μονάδα, από τη “Γαλιλαία”;
Να σας πω. Όταν ξεκινήσαμε, το 2010, είχαμε κάνει μία μελέτη στον “Άγιο Σάββα”, η οποία έδειχνε ότι το νοσοκομείο είχε περίπου 250 περιστατικά καρκίνου από την όμορη περιοχή. Είπαμε, τότε, “εάν έχει ο “Άγιος Σάββας” 250, ε, θα έχουμε αρκετούς και εμείς”. Σας πληροφορώ ότι επί έξι μήνες είχαμε μόλις… δέκα ασθενείς! Γιατί; Γιατί ο κόσμος δεν γνωρίζει τι είναι η ανακουφιστική φροντίδα. Και δεν γνωρίζει με ποιον τρόπο να τη ζητήσει αυτήν την φροντίδα. Τα ίδια συνέβησαν και με τον ξενώνα. Η κατ’ οίκον φροντίδα προσφέρεται στις περιοχές της Μεσογαίας και της Λαυρεωτικής, αυτό σημαίνει ότι θα πάμε στο Λαύριο, θα πάμε στο Κορωπί, θα πάμε στη Ραφήνα, αλλά ο ξενώνας μας λειτουργεί για όλο το Λεκανοπέδιο. Σκεφτήκαμε, λοιπόν, ότι θα έχουμε λίστα αναμονής. Ε, λοιπόν, δεν έχουμε λίστα αναμονής! Αυτό οφείλεται σε δύο λόγους: Πρώτον, ο κόσμος δεν αντιλαμβάνεται τη διαφορά μίας μονάδας ανακουφιστικής φροντίδας από ένα νοσοκομείο και, δεύτερον, θεωρεί ότι ποτέ δεν είναι η κατάλληλη ώρα για να πάει και να ζητήσει υπηρεσίες ανακουφιστικής φροντίδας… Θεωρούν ότι αυτή η φροντίδα αφορά μόνον το τελικό στάδιο της ασθένειας. Δεν είναι, όμως, μόνο για το τελικό στάδιο. Αλλά δεν ξέρει ο κόσμος πότε είναι η κατάλληλη στιγμή. Ακόμη και διεθνώς παρατηρείται αυτό το φαινόμενο με τη ζήτηση για υπηρεσίες ανακουφιστικής φροντίδας.
– Η μητέρα μου “έφυγε” από τελικό στάδιο άνοιας και την κράτησα στο σπίτι, στο σπίτι της, έως ότου κατέληξε. Γνωρίζω…
Ξέρετε, λοιπόν, τι σημαίνουν όλα αυτά και τι χρειάζεται για να καταφέρετε να κάνετε όσα κάνατε για τη μητέρα σας… Ο τρόπος με τον οποίον θα “φύγει” ο δικός μας άνθρωπος αφήνει πολλά βιώματα και σημάδια σε εκείνους οι οποίοι μένουν πίσω. Κάτι να μην κάνατε ή να μην το κάνατε σωστά και οι τύψεις θα σας βασανίζουν σε όλη σας τη ζωή…
Η “ταυτότητα” της μονάδας
Το επταμελές Διοικητικό Συμβούλιο της πρότυπης μονάδας ανακουφιστικής φροντίδας “Γαλιλαία” αποτελείται από:
- Πρόεδρος: Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος
- Αντιπρόεδρος και Διευθύντρια της μονάδας: Αλίκη Τσερκέζογλου, Γυναικολόγος – Ογκολόγος
- Διοικητικός Διευθυντής: Χαράλαμπος Μυλωνάς, επιχειρηματίας
- Γραμματέας: Αμαλία Μουτούση, ηθοποιός
- Ταμίας: Γεώργιος Σαρειδάκης, πρώην ευρωβουλευτής
- Μέλος: Δημήτριος Μπούμπας, Καθηγητής της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών
- Μέλος: Ιωάννης Αυγερινός, νομικός.
Η διοίκηση της “Γαλιλαίας” επί καθημερινών ζητημάτων ασκείται από ένα Συντονιστικό Όργανο, στο οποίο εκπροσωπούνται οι προϊστάμενοι όλων των τμημάτων της Μονάδας.
Η μονάδα διαθέτει, μεταξύ πολλών άλλων, τμήματα νοσηλευτικής κατ’ οίκον, νοσηλευτικής ξενώνα, Ιατρικής, ψυχοκοινωνικής φροντίδας και πνευματικής φροντίδας, ενώ διαθέτει επίσης εξωτερικά ιατρεία, τομέα εθελοντών, ομάδα επιστημονικών συμβούλων, επιτροπή βιοηθικής και επιτροπή λοιμώξεων.
Στη “Γαλιλαία” τις πολύτιμες υπηρεσίες τους προσφέρουν δύο ειδικοί επιστημονικοί σύμβουλοι, τέσσερις επιστημονικοί σύμβουλοι, τέσσερις γιατροί, δεκαοχτώ νοσηλευτές, τρεις βοηθοί νοσηλευτών, τρεις εργαζόμενοι παραϊατρικών ειδικοτήτων, δύο ιερείς, τέσσερις κοινωνικοί λειτουργοί, τρεις ευπρεπίστριες, δύο τραπεζοκόμοι και οχτώ διοικητικοί υπάλληλοι.
Οι υπηρεσίες προσφέρονται από λειτουργούς Υγείας, οι οποίοι συνεργάζονται πάντα στενά, στο πλαίσιο διεπιστημονικών ομάδων, που απαρτίζονται από
- Νοσηλευτές Ανακουφιστικής Φροντίδας
- Γιατρούς και
- Κοινωνικούς Λειτουργούς
Τη βασική αυτή ομάδα μπορεί να συμπληρώνουν:
- Ψυχολόγοι, Φυσιοθεραπευτές, Εργοθεραπευτές, Ιερείς
- Διαιτολόγοι
- Λογοθεραπευτές
- Ψυχίατροι
- Εθελοντές
- Εθελοντές εξειδικευμένοι στη στήριξη στο πένθος
Η “Γαλιλαία” προσφέρει φροντίδα στο σπίτι, φροντίδα στο Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας και Απασχόλησης, μηνιαίες ημερίδες ενημέρωσης και συζήτησης, στήριξη οικογένειας και φροντιστών και στήριξη στο πένθος.
Για το 2022 η μονάδα φρόντισε 782 ασθενείς και φροντιστές, ενώ πρόσφερε 1.864 ημέρες φροντίδας στον ξενώνα και 5.513 επισκέψεις σε ασθενείς.
