Στις παρυφές του Αγίου Όρους, μόλις δύο χιλιόμετρα ανατολικά της Ουρανούπολης σώζεται ένα παλιό βυζαντινό μοναστήρι του 10ου αι., που σύμφωνα με έγγραφο της εποχής κατά την οποία ιδρύθηκε, φαίνεται ότιείναι πιο παλιό ακόμη και από την πρώτη μονή του Αγίου Όρους, τη Μεγίστη Λαύρα.
Η ανασκαφή της άλλοτε αγιορείτικης Μονής Ζυγού, βρίσκεται μόλις 40 μέτρα έξω από τη σημερινή οριογραμμή του Αγίου Όρους και είναι γνωστή ως το μοναδικό αγιορείτικο μοναστήρι που επισκέπτονται και γυναίκες.
Σύμφωνα με τις πηγές, η μονή υπήρχε ήδη το 990 μ.Χ. Από έγγραφο, όμως, του 958 συμπεραίνουμε ότι αυτή ήταν παλαιότερη και από την πρώτη χρονολογικά μονή του Αγίου Όρους, τη μονή Μεγίστης Λαύρας (963).
Ο ιδρυτής της, ο Αθανάσιος ο Αθωνίτης φαίνεται πως ξεκίνησε τον ασκητικό του βίο εδώ, κοντά στον γέροντα του.
«Η Μονή Ζυγού υπήρξε ένα από τα πρώτα μοναστήρια της Αθωνικής Πολιτείας. Ιδρύθηκε στα τέλη του δέκατου αιώνα και «έζησε» περίπου 200 χρόνια. Στη συνέχεια, κάπου στο 1.200, εγκαταλείφθηκε», είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χαλκιδικής και Αγίου Όρους Γιώργος Σκιαδαρέσης.
Όπως εξήγησε, στη δεκαετία του ’90 και του 2000 έγιναν μεγάλης κλίμακας ανασκαφικές και αναστηλωτικές εργασίες, στις οποίες οφείλεται η καλή κατάσταση στην οποία διατηρείται σήμερα.
«Η Μονή Ζυγού έχει όλους τους βασικούς χώρους ενός Μοναστηριού, όπως το καθολικό, που είναι ο κεντρικός ναός, η τράπεζα, οι αποθηκευτικοί και οι εργαστηριακοί χώροι, όπως και οι χώροι όπου έμεναν οι μοναχοί. Όλα αυτά απλώνονται στην ανασκαμμένη έκταση», συμπλήρωσε και σημείωσε ότι υπολείπονται κι άλλες ανασκαφές, αφού δεν έχει αποκαλυφθεί στο σύνολό της, αλλά -όπως είπε «σε γενικές γραμμές γνωρίζουμε τι περιμένουμε».
Ο χώρος είναι επισκέψιμος καθημερινά (εκτός Τρίτης) 8:30 – 15:30.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ