Η Αγία ζωή της Θεοτόκου
Η Θεοτόκος Μαρία, η πρώτη μεταξύ των αγίων, ήταν το πρόσωπο το «προκατηγγελμένον υπό των Προφητών» και «εκλελεγμένον εκ πασών των γενεών», για να συνεργήσει στο μυστήριο της ενσαρκώσεως του Θεού Λόγου.
Το όνομα Μαρία, το οποίο δόθηκε στη Θεοτόκο «κατά πρόγνωσιν και βουλήν του Θεού», ερμηνεύεται «Κυρία». Ο άγιος Νικόδημος δίνει στο όνομα τριπλή ερμηνεία: κυρία, φωτισμό και θάλασσα, που δηλώνουν αντιστοίχως τη δύναμη, τη σοφία και την αγαθότητα της Θεοτόκου. Από τον Πατέρα έλαβε τη δύναμη, για να εκπληρώνει σαν Μητέρα στη γη εκείνο που εκπληρώνει ο Θεός σαν Πατέρας στον ουρανό. Από τον Υιό έλαβε τη σοφία σαν Μητέρα Του, για να μπορεί να συμφιλιώνει τον Θεό με τον άνθρωπο. Από το Άγιο Πνεύμα, τέλος, έλαβε την αγαθότητα σαν Νύμφη Του, για να μεταδίδει τα πνευματικά χαρίσματα σε όλα τα κτίσματα.
Η αγία ζωή της Θεοτόκου, από αυτή τη γέννησή της, είναι συνυφασμένη με θαυμαστά γεγονότα και γεμάτη από εξαιρετικές ευλογίες. Μόνη αυτή, απ’ όλες τις γυναίκες, γεννήθηκε εξ επαγγελίας, δηλαδή ύστερα από αγγελική πρόρρηση.
Ύστερα από τρία χρόνια οδηγήθηκε κατά θεία νεύση στα Άγια των Αγίων «ως τριετίζουσα δάμαλις». Εκεί η Θεοτόκος Μαρία παρέμεινε δώδεκα χρόνια και τρεφόταν υπερφυσικά με ουράνια τροφή. Την ετοίμαζε έτσι ο Θεός για το μεγάλο υπούργημά της ενσάρκου οικονομίας. Την ετοίμαζε για να την αναδείξει «κεχαριτωμένη», να την κοσμήσει δηλαδή με όλα τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος.
Όταν ήρθε το πλήρωμα του χρόνου, άγγελος Κυρίου αποστέλλεται προς την Παρθένο και της ευαγγελίζεται τη σύλληψη του Υιού του Θεού. Εκείνη ταπεινά και υπάκουα δέχεται την υψίστη τιμή και «πλήρης Πνεύματος Αγίου» αναφωνεί: «Μεγαλύνει η ψυχή μου τον Κύριον και ηγαλλίασε το πνεύμα μου επί τω Θεώ τω σωτήρι μου, ότι επέβλεψεν επί την ταπείνωσιν της δούλης αυτού».
Με καμία άλλη αρετή η Θεοτόκος δεν είλκυσε τόσο τη συγκατάβαση του Θεού, όσο με την ταπείνωση. Αυτός που ταπεινώθηκε μέχρι θανάτου σταυρικού, πράγματι τέτοια ταπεινή μητέρα χρειαζόταν.
Η πρωτοφανής αυτή ταπείνωση, κατά τον άγιο Νικόδημο, δεν έμενε μόνο ριζωμένη στο βάθος της καρδιάς της, αλλ’ από κει ανέβλυζε και πλημμύριζε και στο πανάμωμο σώμα της, στις κινήσεις, στην ενδυμασία, στα έργα και στα λόγια της.
Την άκρα ταπεινοφροσύνη της Θεοτόκου συναγωνίζεται η καθαρότητά της. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς αναφέρει ότι η Παναγία υπερέβαλλε ακόμη και τους αγγέλους στην καθαρότητα.
Πολλοί επίσης από τους Πατέρες συμφωνούν ότι η Θεοτόκος ήταν εντελώς ξένη προς την αμαρτία. Ο στίχος του Άσματος «Όλη καλή η πλησίον μου, και μώμος ουκ έστιν εν σοι», ταιριάζει και χαρακτηρίζει απόλυτα την καθαρότητα της Παρθένου.
Στον Ευαγγελισμό η Θεοτόκος απαλλάσσεται, με την επέλευση του Αγίου Πνεύματος, κι απ’ αυτόν τον κοινό ρύπο της ανθρωπότητας, το προπατορικό αμάρτημα. Έτσι αξιώνεται να γίνει θείο κατοικητήριο και να διακονήσει στο υπερφυσικό μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Θεού Λόγου. Το μυστήριο αυτό συντελείται χωρίς να φθείρει την καθαρότητα της Παρθένου, διότι η Θεοτόκος συνέλαβε, εκυοφόρησε και εγέννησε τον Κύριο ασπόρως και αφθόρως. Έτσι διατηρήθηκε παρθένος προ, κατά και μετά τη γέννηση του Κυρίου, και έμεινε Αειπάρθενος.
Ολόκληρη η ζωή της Παναγίας ήταν μία διαρκής θεία δοξολογία. Αλλά και η μακαρία κοίμησή της ήταν ένα αντάξιο επισφράγισμα της ζωής της.
Τρεις ημέρες μετά τον ενταφιασμό της από τους αγίους αποστόλους «μετέστη προς την ζωήν», δηλαδή το θεοδόχο σώμα της μεταφέρθηκε στον ουρανό, όπου είχε προπορευθεί η αγία ψυχή της, και όπου τώρα απολαμβάνει την εσχατολογική αφθαρσία της αιωνιότητας.
Ο άγιος Μάρκος Εφέσου μελωδεί επιγραμματικά το καταπληκτικό αυτό γεγονός: «Νέκρωσιν η της ζωής Μήτηρ δέχεται, και τάφω τεθείσα μετά τρίτην ημέραν ευκλεώς εξανίσταται, εις αιώνας τω Υιώ συμβασιλεύουσα και αιτούσα την των πταισμάτων ημών άφεσιν».
Ο Χρυσορρήμων άγιος, κατάπληκτος από το μεγαλείο της Θεοτόκου, προκαλεί τον πιστό να ερευνήσει και να βρει παρόμοια θαυμαστή ύπαρξη: «Ουδέν εν βίω οίον η Θεοτόκος Μαρία. Περίελθε, ω άνθρωπε, πάσαν την κτίσιν τω λογισμώ και βλέπε ει έστιν ίσον ή μείζον της αγίας Θεοτόκου Παρθένου. Περινόστησον την γην, περίβλεψον την θάλασσαν, πολυπραγμόνησον τον αέρα, τους ουρανούς τη διανοία ερεύνησον, τας αόρατους πάσας Δυνάμεις ενθυμήθητι και βλέπε ει έστιν άλλο τοιούτον θαύμα εν πάση τη κτίσει». (Τίποτε στον κόσμο δεν είναι σαν τη Θεοτόκο Μαρία. Εξέτασε, ω άνθρωπε, όλη την κτίση με τον λογισμό σου και δες αν υπάρχει κάτι ίσο ή μεγαλύτερο της αγίας Θεοτόκου Παρθένου. Γύρισε όλη τη γη, παρατήρησε τη θάλασσα, εξέτασε προσεκτικά τον αέρα, ερεύνησε με τη διάνοιά σου τους ουρανούς, σκέψου όλες τις αόρατες Δυνάμεις και δες αν υπάρχει άλλο τέτοιο θαύμα σε όλη την κτίση.)
Μετά τη θεία μετάσταση η Θεοτόκος συμβασιλεύει με τον Υιό της στους ουρανούς. Από την τιμητική αυτή θέση συμπαρίσταται δυναμικά στο ανθρώπινο γένος. Έχει το «δύνασθαι του θέλειν ισοτάλαντον», διότι εδάνεισε τη σάρκα της «τω παντεχνήμονι Λόγω», ο Οποίος γι’ αυτό της είναι αιωνίως χρεώστης, κατά τον άγιο Νικόδημο.
Έχοντας τέτοια δύναμη η Θεοτόκος, «διαπορθμεύει» σε όλους τις θεϊκές δωρεές, μεσιτεύει με τις σωστικές πρεσβείες της υπέρ των ανθρώπων και επηρεάζει τις βουλές του Υιού της.
Από το βιβλίο: ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΘΑΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ. Ιερά Μονή Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 2014, σελ. 5.
